Alumni 2

Naam: Jesper van den Berg
Functie: rijkstrainee bij het Ministerie van Defensie
Studies: BA Midden-Oostenstudies; MA Middle Eastern Studies

Na afronding van mijn opleiding Midden-Oostenstudies aan de Universiteit Leiden, ben ik sinds 1 september 2014 rijkstrainee bij het Ministerie van Defensie. Gedurende het tweejarige Rijkstraineeship werk ik 2 keer binnen het Ministerie van Defensie, en een keer op een afdeling daarbuiten. Bijvoorbeeld bij een ander ministerie, een lagere overheid, een overheidsinstelling of in het buitenland bij een ambassade, de EU in Brussel of de VN in New York. Mijn eerste opdracht voer ik momenteel uit bij de afdeling Financiën & Control van de Divisie Personeel & Organisatie Defensie. Mijn opdracht bestaat uit het in kaart brengen van de geldstromen van Defensie voor veteranen, de manier waarop deze geldstromen weergegeven zijn in de begroting en de mogelijke gevolgen voor de veteranenzorg door zorgwetswijzigingen.

Rijkstraineeship

Elk jaar kun je je aan het begin van het voorjaar aanmelden voor het Rijkstraineeship. Dit heb ik gedaan en ik ben de sollicitatieprocedure met capaciteitstesten, rollenspellen en persoonlijke gesprekken uiteindelijk goed doorgekomen. Ik werd ingedeeld bij het Ministerie van Defensie. Dit gebeurde op basis van mijn studieachtergrond en de kennis en ervaring die ik opdeed tijdens een stage in mijn master bij het Ministerie van Buitenlandse Zaken bij de Directie Veiligheidsbeleid. Ik heb mij niet altijd bewust voorbereid op werk, maar ben wel gedurende mijn studie uit eigen interesse meerdere keren naar het buitenland gegaan. Zo heb ik een semester in Cairo gevolgd en tweemaal Syrië en Libanon bezocht voor extra cursussen en onderzoek.

Onverwachte passie

Om bekend te raken met de materie nam ik in het begin vooral de diverse nota’s door en onderzoeksrapporten, de Defensiebegroting en wetten die betrekking hebben op veteranen. Inmiddels ondersteun ik ook af en toe bij het schrijven van stukken die op mijn afdeling langskomen en te maken hebben met veteranen. Zo heb ik meegeschreven aan nota’s en een schematische weergave gemaakt om te gebruiken bij presentaties over het Landelijk Zorgsysteem voor Veteranen (LVZ). 

Naarmate ik meer kennis opdeed over het veteranenbeleid werden veteranen steeds meer “mijn onderwerp”. Tegenwoordig wil ik hier alles over weten, ik heb hier een passie voor ontwikkeld. Ik vind het ook echt een eer om via mijn onderzoek bij te kunnen dragen aan mogelijke verbeteringen in de financiering van het veteranenbeleid en de zorg voor veteranen. Veteranen hebben zich over de hele wereld ingezet voor vrede en veiligheid en ik ben er trots op hoe Defensie de zorg geregeld heeft. Voor wie op een toegankelijke manier meer over veteranen wil weten: recentelijk is de strip “Op Missie – 10 veteranen 10 verhalen” uitgekomen, waarbij de veteranen zelf meeschreven aan hun eigen stripverhaal.

Uit de comfort-zone

Voor mijn eerste plaatsing ben ik dus op een financiële functie gezet om ook dit aspect van Defensie beter te leren kennen. Dit is voor mij erg leerzaam gebleken, aangezien ik geen financiële achtergrond heb. Mijn collega’s zijn erg aardig en behulpzaam en spijkeren mij regelmatig bij op bepaalde financiële onderwerpen en systemen. Iedereen staat open voor mijn vragen en de werksfeer is erg goed. Inhoudelijk heb ik dus vrij weinig aan mijn opleiding bij deze specifieke functie, maar aan vaardigheden als het kunnen analyseren van informatie, snel nieuwe kennis opdoen, een onderzoek op kunnen zetten, goed doorvragen en interviews afnemen; heb ik wel veel. 

Defensie-breed heb ik wel veel aan mijn studie, aangezien ik conflicten in de juiste context en achtergrond kan plaatsen. Door mijn stage heb ik een beter begrip over bepaalde, aan veiligheidsbeleid gerelateerde, zaken. Bij de komende plaatsingen heb ik meer ruimte om zelf te bepalen op welke afdeling ik aan de slag zou willen. Ik vind prettig dat ik voor mijn eerste opdracht op een voor mij totaal onbekend werkterrein zit. Aangezien ik leergierig ben, begeef ik mij graag buiten mijn eigen comfort-zone, zodoende leer ik ook heel veel. En dat vind ik ook echt een doel van het Rijkstraineeship. Trainees worden opgeleid om breed inzetbaar te zijn binnen de overheid.

Een hecht team van burgers en militairen

De sfeer op mijn afdeling is erg goed. Buiten de aan werk gerelateerde zaken gaan we ook op persoonlijk vlak prettig met elkaar om. Er wordt hard gewerkt en men maakt lange dagen, maar er is ook genoeg ruimte om te flexwerken en veel collega’s werken deeltijd. Het onderlinge contact is meestal informeel. De kledingstijl is netjes, maar op de meeste afdelingen ook weer niet te formeel. Ikzelf kom meestal wel in pak, aangezien dit prettig kan zijn bij bepaalde vergaderingen. 

Het bijzondere bij Defensie ten opzichte van andere ministeries is dat je zowel werkt met burgermedewerkers, als met militairen. Daarom is het van belang om goed bekend te raken met de taken, symboliek en rangonderscheidingstekens van de diverse krijgsmachtonderdelen. Ik vind dit erg interessant en hoor graag altijd meer over de ervaringen die militairen opdoen in het werkveld. In tegenstelling tot andere ministeries maakt het Ministerie van Defensie niet alleen beleid, maar is het ook een grote uitvoeringsorganisatie. Ik ben overigens samen met acht andere trainees bij Defensie aan de slag gegaan. We zijn op verschillende functies geplaatst, maar vormen desondanks een leuke hechte groep. Regelmatig doen we mee aan extra activiteiten of organiseren die zelf om de diverse onderdelen van Defensie beter te leren kennen.

Een goede voorbereiding is het halve werk

Ik zou iedereen willen aanbevelen om je gedurende je studie breed te oriënteren, zeker een stage te doen in bijvoorbeeld de master en voor je solliciteert veel te oefenen met capaciteitentesten. Bij veel sollicitatieprocedures kom je dit onderdeel tegen. Naarmate je meer oefent merk je dat het beter gaat en je doorkrijgt hoe de capaciteitentesten opgebouwd zijn. De cursussen van de Studenten Loopbaan Service kunnen je ook helpen bij het solliciteren. Ze hebben mij geholpen om bepaalde processen in de sollicitatieprocedure te overdenken en beter te structureren. Bereid je in de aanloop naar een sollicitatiegesprek goed voor op de STAR-methodiek, je sterke punten en persoonlijke ontwikkelpunten, aangezien ze hier vaak op doorvragen tijdens het gesprek en de uitkomsten hiervan meestal zwaar meewegen in de beslissing. 

Blijf je na je studie werken bij je huidige bijbaan of zoek je een tijdelijke baan, zodat je bezig blijft gedurende het solliciteren? Bij mij heeft het een jaar geduurd voordat ik deze functie wist te bemachtigen. Blijf vooral bezig, ga niet op de bank zitten. Gedurende de baantjes die ik in de tussentijd had, zoals als barista bij de StationsHuiskamer op Rotterdam Centraal, sprak ik met collega’s die ook net afgestudeerd waren en bezig waren met solliciteren. Op deze manier doe je nieuwe ideeën op. Naast alle voorbereiding heb je volgens mij ook een portie geluk nodig. Je moet het geluk hebben dat ze net een persoon met jouw profiel en achtergrond zoeken of dat het klikt met degene die tegenover je zit tijdens het gesprek.

Aan de slag als rijkstrainee?

De selectie voor het rijkstraineeship is zwaar. Er is concurrentie van studenten van alle universiteiten in Nederland. Dat betekent dat je goed moet zijn, stage(s)binnen de overheid moet hebben gelopen en liefst ook bestuurlijke ervaring moet hebben opgedaan. Ga ter voorbereiding ook naar de voorlichting over het rijkstraineeship die onze universiteit jaarlijks aanbiedt.  En praat eens met mensen die je al voor gingen. Zij kunnen je, net als Jesper, handige tips geven.  

En verder, richt niet al je pijlen alleen op dit ene traineeship. Er zijn ook interessante traineeships bij provincies en grotere gemeenten.